Adel van geboorte, of via de rechter

Nog 323 famieljes telt het reservaat van adellijke geslachten in dit land, maar de Freiherren von Quast-Juchter en de Ritters von Lutter komen er voorlopig niet in. Afgelopen week bepleitten U. Quast en A.A. Lutter voor de Raad van State hun verzoek tot opname in de Nederlandse adel, vermoedelijk tevergeefs. Eerder had Binnenlandse Zaken hun rekest afgewezen.

Quast en Lutter behoren tot van oorsprong buitenlandse adellijke families die generaties lang in Nederland wonen. Zij hadden tot 1 augustus 1999 de tijd om een verzoek tot inlijving in te dienen, nadat in 1994 in de nieuwe Wet op het Adeldom een 'laatste kans'-periode van vijf jaar was vastgesteld. Daarna wachtte de definitieve verbanning naar het burgerdom. Nog zo'n twaalf families wachten op een uitspraak, maar ook zij krijgen te maken met de sinds 1994 veel strengere criteria: aanvragers moeten uit een land komen dat een vergelijkbaar adelsstatuut heeft en de adel moet er nog zijn erkend.

A.A. Ritter von Lutter, die overigens de telefoon gewoon opneemt met 'Ton Lutter', beroept zich bij zijn strijd om inlijving op het gelijkheidsbeginsel. In 1996 werden de kinderen van prinses Irene en Carlos de Bourbon de Parme opgenomen in de Nederlandse adel hoewel, volgens Lutter, het Spaanse adelsstatuut minder op het Nederlandse lijkt dan het Duitse, waaronder zijn eigen familie valt. 'Eerst doe je zo'n aanvraag omdat het je leuk lijkt. Als je merkt dat er sprake is van willekeur en mogelijk zelfs van misleiding van het parlement door de minister, dan wordt het een principiële kwestie.' Wordt hij weer afgewezen, dan gaat Lutter naar het Europese Hof.

Volgens J. Taets van Amerongen, van de werkgroep Adel en Familierecht, is in Nederland sprake van 'een niet te tolereren willekeur van de overheid', bij inlijvingsprocedures. Volgens Taets is daarbij vooral 'een goed Haags netwerk' van groot belang. Ook een band met de koningin scheelt, zoals in het geval van de Bourbon de Parme.

In Nederland wonen zo'n 10 duizend adellijke personen: prinsen, graven, baronnen en ridders - echte titels - en jonkheren - een predikaat. 80 Procent dankt zijn status aan koning Willem I, die tussen 1815 en 1825 de adelstand met 550 geslachten uitbreidde - waarvan bijna de helft is uitgestorven. Van de adellijke geslachten is 12 procent ouder, met de graven Van Coeverden (twaalfde eeuw) als oudsten.

Van Hollands blauw bloed is 8 procent buitenlands van oorsprong. Na 1994 slaagden nog maar drie families erin zich bij die laatste groep te voegen: de 'Deense' familie De Lange van Bergen, de 'Duitse Belgen' Von Devivere en de 'Spanjaarden' De Bourbon de Parme. Vlak ervoor kregen ook de van oorsprong Russische familie Von Ballusseck en de 'Duitse' Von Bungen en Von Ilsemann nog hun adelsbrief. Vooral de inlijving van de De Langes van Bergen viel de Nederlandse adel rauw op het dak. De familie stamt af van de Purmerendse oplichter Pieter Pergerrits, die in de 18de eeuw werd verbannen en zich met zijn wederrechtelijk verkregen fortuin in Denemarken een landgoed en een titel aanschafte.

Inlijving is de laatste manier om in Nederland nog aan een erfelijke titel te komen. Verheffing is in 1953 afgeschaft en de Nederlandse families die na genealogisch onderzoek kunnen bewijzen van adellijke afkomst te zijn en om 'erkenning' verzoeken, raken uitgeput. Rest één mogelijkheid: trouwen met een lid van het Koninklijk Huis. Taets van Amerongen: 'Prinses Christina is weer vrij.'

En dus dreigt op termijn uitsterving, zegt burger O. Schutte, secretaris van de Hoge Raad van de Adel, die de minister adviseert in adelszaken. 'Al zijn er nog genoeg grote adellijke families met tientallen stamhouders, zoals de Van Heekerens, de Roëlls en de Van Nispens.' Schutte zit er niet mee. 'Een titel is toch niet meer dan de betekenis van vroegere generaties projecteren op jezelf. Adel is eigenlijk gewoon discriminatie.'

Overigens zou de Nederlandse adel een geweldige injectie krijgen wanneer het initiatief-wetsvoorstel van de CDA'ers Van Wijmen en Ross-Van Dorp wordt aangenomen, dat overerving via de vrouwlijke lijn zou toestaan. Schutte: 'Dan is binnen een paar generaties heel Nederland van adel.' Taets van Amerongen zou de wijziging niettemin toejuichen: hij voert de naam van zijn moeder en zou zich dan eindelijk ook baron mogen noemen.

Van onze verslaggever Bert Wagendorp - Copyright: de Volkskrant

Ontwikkelaar oorafdruk-opsporingsmethode overleden

Dordrecht - In zijn woonplaats Dordrecht is dinsdag op 71-jarige leeftijd de kaakchirurg U.R. Freiherr von Quast overleden. Quast is onder meer bekend geworden om de ontwikkeling van een revolutionaire opsporingsmethode, voor het eerst toegepast in de roemruchte 'orenzaak', die 1986 voorpaginanieuws was.

Hierbij werd voor het eerst in Nederland een inbreker veroordeeld mede op basis van een oorafdruk die hij had achtergelaten om te luisteren of de bewoners in het pand aanwezig waren. Nationaal en internationaal hebben recherche-opleidingsinstituten de methode in hun programma opgenomen. Quast werd in 2000 hiervoor onderscheiden met ridder in de Orde van Oranje-Nassau. De uitvaartdienst zal plaatsvinden op maandag te Driehuis-Westerveld.

In 1982 werd Quast op grond van zijn bovengemiddelde bekwaamheden benoemd tot vaste deskundige voor de Kaakchirurgie van de Raad van Beroep in Zuid-Holand. Hij onderzocht en beantwoordde in die hoedanigheid vragen die aan het oordeel van de rechter worden onderworpen. Tot 2000 was Quast voor de Raad van Beroep (tegenwoordig gevestigd te Breda) werkzaam. Hij diende daarbij als voorbeeld voor collega's om kennis in het belang de samenleving aan te wenden.

Als lid van de Dordtsche Tandartsen Vereniging (DTV) heeft Quast in het Gemeente Ziekenhuis van Dordrecht individueel en collectief veel wetenschappelijke evenementen in Leidschendam georganiseerd om zijn collega's in de regio's Dordrecht en Gorinchem in te lichten over eventueel te nemen veiligheidsmaatregelen bij de behandeling van Aids-patienten. Hij was de eerste in Nederland die gastsprekers uitnodigde om op wetenschappelijke avonden van de DTV te spreken over de destijds voor de leden nog vrijwel onbekende AIDS- en Hepatitis B-besmetting. Hij heeft hiermee grote verantwoordelijkheid getoond voor zijn patiënten en collega's.

Quast heeft in 1981 in samenwerking met een collega uit Gorinchem het College voor Maxilo Faciale Implantologie (CMFI) opgericht. Dit studiecollege heeft tot doel het vergroten van de kennis op het gebied van de implantologie. De bekwaamheden van Quast en de overige leden van het College hebben er mede toe geleid dat het CMFI inmiddels zeer nauwe banden opgebouwd heeft met wetenschappers in binnen- en buitenland. Hierdoor is de kwaliteit van de behandeling van patiënten met behulp van implantaten vergroot. De oprichting van het CMFI heeft tot voorbeeld gediend voor talloze van zijn collega's in den lande om zich meer te verdiepen in de wetenschappelijke achtergronden van hun vakgebied. Quast heeft zich verantwoordelijk gevoeld voor de patiënt door de vakkennis van hem en zijn collega's te vergroten.

Om de samenwerking en daarmee de kwaliteit van de kaakchirurgie in de regio te vergroten heeft Quast het initiatief genomen om een vereniging van kaakchirurgen in de regio Dordrecht en Rotterdam op te richten. De Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Tandheelkunde heeft dit initiatief toegejuicht daar het maatschappelijk belang van dit initiatief werd onderkend. De vereniging werd een voorbeeld voor later opgerichte professionele verenigingen in Nederland op het gebied van de tandheelkunde en geneeskunde. Quast voelde zich verantwoordelijk voor een optimale dienstverlening ten behoeve van de patiënt. Daarbij speelde een rol dat het optimaliseren van de samenwerking tussen medici een betere allocatie van middelen met zich mee heeft gebracht in het voordeel van de samenleving.

In 1998 heeft Quast een stichting opgericht ten behoeve van de slachtoffers en hun nakomelingen van het op 18 november 1939 gezonken stoomschip Simon Bolivar. Hij fungeerde in deze Stichting als secretaris. Het passagiersschip Simon Bolivar liep destijds op een Duitse magnetische mijn, waarbij circa 80 civiele slachtoffers vielen.

U.R. Freiherr von Quast was voorzitter van de Vereniging Buitenlandse Adel in Nederland.

Stichting Johan Anton Freiherr von Quast
Postbus 11708
2502 AS DEN HAAG

Nobles unsuccessful with Council of State

THE HAGUE, 21/04/01 - The children of Princess Irene and Carel Hugo van Bourbon of Parma may have been incorporated into the Dutch nobility, but this does not entitle other Dutch citizens of foreign noble descent to the same right. With this verdict, the Council of State rejected the requests of two originally German and Bohemian nobles on Friday.

The two men based their claim on the case of Irene's children and the principle of equality. But the Netherlands' highest administrative court of law pronounced that the men only stood a chance of incorporation if they possessed a lawful acknowledgement of their nobility from their country of origin.

Some time ago, members of ancient foreign nobility had attempted to be included into Dutch nobility. Particularly R. Baron Von Quast-Juchter of The Hague, now one of the current appealers at the Council of State, fought a lengthy battle to acquire Dutch recognition of his noble family title, which dates back to 1789. The Home Ministry maintained however that in 1919, the Weimar Republic - succeeding the old German Reich - had abolished all titles of nobility.

In Friday's ruling, the Council of State follows this line of reasoning, after a lower court in The Hague had already rejected the men's claims to nobility. According to both courts of law, such requests should originate from states similar to the Netherlands and within five years after the passing of the Nobility Act. The case in question had not complied with either of these and the Council of State thus put an end to the matter by a final ruling.

Source: Nis News Bulletin